مقدمه

میلیون‌ها خانواده در سراسر جهان هر روز از اینترنت برای آموزش، تحقیق، خرید، فعالیت‌های بانکی، اشتراک عکس، بازی، دانلود فیلم و آهنگ، اتصال به دوستان، یافتن دوستان جدید و … استفاده می‌کنند. با وجود فواید بی‌شمار، فرصت‌ها و راحتی‌‌ها، خطرات آن به صورت فزاینده‌ای در حال افزایش بوده و هر روز خطرات جدیدی بروز پیدا می‌کنند. کاربران اینترنت، علاوه بر نصب نرم‌افزارهای امنیتی مطمئن از شرکت‌های قابل اعتماد که رایانه را از در مقابل هکرها محافظت کنند، لازم است برخی قوانین پایه‌ای امنیت اینترنت را نیز رعایت کنند.

همزمان با اتصال اعضای خانواده به اینترنت، آموزش امنیت فضای مجازی، فارغ از سن افراد، باید شروع شود. به این نکته نیز توجه داشته باشید، اگر شما رایانه شخصی در منزل خود ندارید، اما این وسیله در سایر جاها در دسترس است. پس آگاهی از اصول اولیه امنیت فضای مجازی برای همگان ضروری است. در این بین کودکان به دلیل کنجکاوی و نیز عدم آگاهی کافی از کلیه خطرات کار با رایانه و اینترنت بیشتر در معرض خطر هستند. رایانه‌ها همانقدر که برای کودکان بسیار مفید هستند، مضراتی نیز دارند. به طور خیلی ساده، لازم است که مدت زمان کار را رایانه کنترل شود تا کودکان با دوستان و همسالانشان بازی کنند.

اینترنت در عین حال که بسیار مفید است، می‌تواند بستر بسیار مناسبی برای افرادی باشد که قصد سوء استفاده، ایجاد مزاحمت و … را دارند. وجود افراد بی اطلاع، سهولت در برقراری ارتباط، ناشناس بودن و … اینترنت را بستری مناسب برای فعالیت این افراد کرده است. این سوءاستفاده‌ها می‌تواند شامل فریب کودکان، فروش مواد مخدر، کلاهبرداری‌های رایانه‌ای و … باشد. کودکان به خاطر زود باوری و کنجکاوی، سوژه‌های مناسبی برای این‌گونه افراد هستند. سوء استفاده از کودکان می‌تواند حتی به مزاحمت و یا به آسیب جسمی به آنان ختم گردد.

در این نوشتار سعی داریم به مواردی که والدین باید در مورد کودکانشان در استفاده از رایانه و اینترنت توجه داشته باشند، بپردازیم. به امید اینکه این راهنما بتواند به والدین در حفاظت از کودکان و نوجوانان از خطرات اینترنتی کمک نماید.

قبل از ورود به بحث، ابتدا چند تعریف ابتدایی را بیان می‌کنیم.

1.1 تعریف قانون از کودکان

کودکان و نوجوانان در قانون اساسی کشور جمهوری اسلامی ایران، به افرادی که به سن 18 سال تمام هجری شمسی نرسیده‌اند، اطلاق می‌گردد1. بر اساس این قانون هر گونه اذیت و آزار کودکان و نوجوانان که موجب شود به آنان صدمه جسمانی یا روانی و اخلاقی وارد شود و سلامت جسم و روان آنان را به مخاطره اندازد، ممنوع است.

1.2 جرایم رایانه‌ای مرتبط

برخی از مواردی که در قانون جرایم رایانه‌ای به آنها اشاره شده است، و در این نوشتار به آنها اشاره می‌شود، عبارتند از:

انتشار، توزیع و معامله محتوای خلاف عفت عمومی (مبتذل و مستهجن).2
انجام هر گونه فعالیت تجاری و اقتصادی رایانه‌ای مجرمانه مانند شرکت‌های هرمی.3
انتشار محتوای حاوی تحریک، ترغیب، یا دعوت به اعمال خشونت آمیز و خودکشی.4
تبلیغ و ترویج مصرف مواد مخدر، مواد روان گردان و سیگار.5
تحریک، تشویق، ترغیب، تهدید یا دعوت به فساد و فحشا و ارتکاب جرایم منافی عفت یا انحرافات جنسی.6
دسترسی غیر مجاز به داده دیگران.7 8

2 تهدیدها

2.1 کودکان و نوجوانان در اینترنت به دنبال چه هستند؟

کودکان و نوجوانان هم مانند بزرگسالان، در اینترنت به دنبال ارتباط با دوستانشان، بدست آوردن اطلاعات و یا گرفتن فایل هستند. برخی از سایت‌ها و نرم‌افزارهایی که کودکان و نوجوانان معمولا از آنها استفاده می‌کنند، عبارتند از:

مرورگرهای وب
نرم‌افزارهای چت و ارتباطات
نرم‌افزارهای دریافت فایل
سایت‌های جستجوگر
سایت‌های دوست‌یابی یا شبکه‌های اجتماعی
سایت‌های تفریحی و اخبار
وبلاگ‌ها

باید توجه داشت که بعضی از سایت‌ها، سایت‌های مخربی هستند و می‌توانند تاثیر منفی بر رایانه و یا حتی بر کودکان و نوجوانان داشته باشند. برای مقابله با این تهدیدات باید آن‌ها را شناخته و راه حل مقابله با آن‌ها را آموخت.

2.2 چه خطراتی شما و کودکان و نوجوانان شما را تهدید می‌کند؟

زمانی که در اینترنت مشغول جستجو و یا چک کردن ایمیل‌های خود هستید، در معرض حمله هکرها و یا سایت‌های مخرب قرار دارید که معمولا هدف اصلیشان دسترسی به رایانه‌ها برای بدست آوردن نام‌های کاربری و رمز عبور، بدست آوردن اطلاعات کارت‌های اعتباری و مواردی از این دست است. در صورتی که ابزارهای مناسب بر روی رایانه نصب نشده باشد و یا اگر فرد استفاده کننده دانش و یا توجه کافی نداشته باشد ممکن است رایانه مورد حمله قرار بگیرد.

کودکان و نوجوانان به خاطر زودباوری و سادگی به راحتی فریب خورده و گاهی اوقات خود مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند. افراد سودجو ممکن است از این مساله سوء استفاده کرده و حتی پس از آشنایی با کودکان با آنان ملاقات‌های حضوری داشته و از کودکان برای انجام کارهای غیر قانونی خود بهره ببرند.

از این رو سیستم‌های رایانه‌ای که به نرم‌افزارهای امنیتی مجهز نباشند، سیستم‌های ایده‌آلی برای افراد ناباب هستند. در ادامه به دو مورد کلی در زمینه امنیت سیستم‌های رایانه‌ای اشاره شده است:

آسیب‌پذیری: آسیب‌پذیری به ضعف‌های برنامه نویسی گفته می‌شود که می‌تواند مورد سوء استفاده قرار گیرند. برای جلوگیری از این سوء استفاده‌ها باید سیستم‌های خود را به صورت دایمی به روز نمایید تا وصله‌های امنیتی که توسط شرکت تولید کننده نرم‌افزارها برای برطرف کردن این مشکلات ارائه می‌شود، بر روی رایانه شما نصب شود.

بدافزارها: بدافزار به نرم‌افزارهایی گفته می‌شود که به منظور دسترسی به رایانه، دزدی اطلاعات و … نوشته شده‌اند. برای مقابله با بدافزارها حتماً بر روی سیستم خود آنتی ویروس نصب نمایید و همیشه آن را به روز نمایید تا بتواند آخرین بدافزارها را شناسایی نماید. همچنین نرم‌افزارهای خود را از سایت‌های معتبر و یا مراکز توزیع معتبر دریافت کنید و قبل از نصب، آن‌ها را با آنتی ویروس خود اسکن کنید.

به طور کلی، برای مقابله با تهدیدات اینترنتی، رایانه شما باید مجهز به آنتی ویروس و دیواره آتش و نظارت والدین باشد.

آنتی ویروس: آنتی ویروس‌ها می‌توانند با اسکن کردن رایانه و برنامه‌های موجود در آن، بدافزارها را شناسایی کنند و آن‌ها را از رایانه حذف نمایند.
دیواره‌های آتش: دیواره‌های آتش نرم‌افزارهایی هستند که امنیت دسترسی برنامه‌ها را به اینترنت تامین می‌کنند.
نرم‌افزارهای نظارت والدین: این نرم‌افزارها به شما کمک می‌کنند که محدودیت‌هایی برای بازدید از سایت‌ها و … تعریف نمایید. با این اقدام نمی‌توان از سایت‌هایی که مورد تأیید نیستند بازدید کرد.

2.3 ده راه حل ساده برای حفاظت از کودکان از تهدیدات سایبری

2.3.1 محل کامپیوتر را به درستی انتخاب کنید.

محل رایانه یکی از موارد مهمی است که باید به آن توجه کرد. بهتر است رایانه را در محل پر رفت و آمد خانه قرار دهید و ساعات کار با رایانه را محدود کنید تا بتوانید بر عملکرد کودکانتان نظارت کنید. با این کار می‌توانید مطمئن شوید که مکانیزم‌های کنترلی شما از قبیل نرم‌افزارهای امنیتی به درستی کار می‌کنند و یا کودکان با افراد ناشناس ارتباط برقرار نمی‌کنند و …

2.3.2 با کودکان در مورد ایجاد محدودیت و خطرات صحبت و توافق کنید.

با کودکانتان در مورد مسایل زیر تصمیم‌گیری کنید که چه چیزهایی درست و چه چیزهایی غلط هستند:

سایت‌های مورد بازدید
چت‌روم‌ها و فروم‌ها (فقط چت‌روم‌ها و فروم‌هایی که از نظر اخلاقی و اجتماعی مورد تایید هستند)
جستجوها و ورود به لینک‌های تبلیغاتی
نصب نرم‌افزارها
هرگز از اسم واقعی خود برای ساخت نام کاربری استفاده نکنید.
هرگز رمز عبور خود را به کودکان ندهید.
هرگز شماره موبایل واقعی خود را افشا نکنید.
هرگز نام و یا آدرس محل کار یا سکونت، محل تحصیل خود یا کودکانتان و … را بیان نکنید.
هیچ‌گاه اطلاعاتی از خود به افراد ناشناس ندهید.
با افراد ناشناسی که در اینترنت با آن‌ها آشنا شدید ملاقات نکنید.
فایل‌های مشکوک ضمیمه نامه‌های الکترونیک و یا فایل‌های ارسالی توسط افراد ناشناس را باز و اجرا نکنید.
با کودکان خود در مورد خطرات موجود در اینترنت صحبت کنید.
شرایط کار در اینترنت را با کودکان خود توافق کنید و آن را بنویسید. (با این کار کودکان را موظف به قبول توافقات قبلی می‌کنید)
من قول می‌دهم که همیشه شرایط امن جستجو، بازدید از سایت‌ها، و ورود به فروم‌ها و چت روم‌ها را رعایت کنم.
من قول می‌دهم که هیچ‌گاه نام خود، نام و آدرس منزل و مدرسه خود و خواهر و برادرم، محل کار پدر و مادرم، و شماره‌های تلفن منزل و نام والدین و خواهر و برادرم را در اینترنت به کسی ندهم.
من قول می‌دهم که هیچ‌گاه دوستانی که در اینترنت پیدا کرده‌ام را ملاقات نکنم و در مورد آن‌ها با (نام والدین) صحبت کنم.
من قول می‌دهم که اگر فردی از من درخواستی داشت که در این‌ توافق آورده نشده قبل از قبول آن با (نام والدین) مطرح کنم.
من قول می‌دهم که هرگاه خودم را در شرایط نا امنی دیدم به (نام والدین) اطلاع دهم.
من قول می‌دهم که همیشه به این توافق عمل کنم.
موافقت می‌کنم در صورتی که به این توافق عمل نکردم، اجازه کار با رایانه و اینترنت را از من گرفته شود.

2.3.3 استفاده مشترک از رایانه و شرایط کار با اینترنت

2.3.4 در مورد شرایط کار با اینترنت صحبت کنید.

2.3.4.1 نمونه‌ای از توافق بر سر استفاده از اینترنت

2.3.5 نرم‌افزارهای امنیتی نصب کنید.

همیشه از نرم‌افزارهای امنیتی استفاده کنید و کودکان خود را ملزم کنید در زمان کار با رایانه و اینترنت از آن‌ها استفاده کنند. این نرم‌افزارها را همیشه به روز نگه دارید تا شما را از تهدیدات تازه حفظ نمایند و در زمان‌های مشخص و نزدیک سیستم خود را بازبینی کنید تا از به روز بودن و ایمن بودن آن مطمئن شوید.

2.3.6 از نرم‌افزارهای مراقبت خانوادگی (نظارت والدین) استفاده کنید.

بسیاری از نرم‌افزارها دارای سیستم‌های مراقبت خانوادگی (نظارت والدین) می‌باشند ولی در صورتی که نرم‌افزاری دارید که این قابلیت را ندارد، می‌توانید از نرم‌افزارهایی که برای جبران این کاستی ایجاد شده‌اند استفاده کنید. در زیر لیستی از این نرم‌افزارها آورده شده است:

2.3.6.1 نرم افزار نظارت والدین

این نرم‌افزار که یک نرم‌افزار ایرانی است که از طریق سایت شورای عالی اطلاع رسانی به آدرس www.scict.ir قابل دریافت است. در کنار لینک دریافت، یک راهنمای نصب برای سهولت نصب نرم‌افزار قرار داده شده است.

2.3.6.2 Kidzui

این نرم افزار یک محصول رایگان بوده و در حقیقت یک مرورگر اینترنت می‌باشد که برای کودکان بهینه سازی شده است. این محصول را می‌توانید از آدرسwww.kidzui.com دریافت کنید.

2.3.6.3 Opendns

این محصول دارای دو نسخه رایگان است که از آدرس www.opendns.com قابل دریافت هستند.

نسخه Home، که این امکان را برای شما فراهم می‌سازد که در صورتی که چندین سیستم دارید که از یک نقطه به اینترنت متصل می‌شوند از دسترسی دیگر سیستم‌ها به سایت‌های مخرب جلوگیری کند. اما، ستمی که این محصول بر روی آن نصب می‌شود باید برای سرویس‌دهی به بقیه سیستم ها روشن باشد و در زمان خاموش بودن این سیستم بقیه سیستم‌ها نمی‌توانند از امکانات آن بهره ببرند.
نسخه FamilyShield، که مانند نسخهHome ولی با تنظیمات مقدماتی است.

2.3.6.4 Visikid

این نرم‌افزار دارای قابلیت‌های بیشتری برای کاربران خانگی می‌باشد و امکانات نظارتی بیشتری را فراهم می‌کند. این نرم‌افزار که به صورت رایگان ارائه می‌شود توسط webhostingsearch به عنوان یکی از برترین نرم‌افزارهای اینترنتی معرفی شده است. این نرم‌افزار را می‌توانید از آدرس www.visikid.com دریافت کنید.

2.3.7 به کودکان یادآوری کنید افرادی که در اینترنت ملاقات می‌کنند غریبه هستند.

کودکان به سرعت با افرادی که با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنند احساس صمیمیت می کنند و پس از مدتی به آن‌ها وابسته می‌شوند، برای جلوگیری از این موضوع همیشه به کودکان خود یادآوری کنید که افرادی که در اینترنت با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنند غریبه هستند و نباید به آن‌ها اطمینان کنند. به آن‌ها یادآور شوید که دروغ گفتن در اینترنت آسان است و هر کسی می‌تواند هویت واقعی خود را مخفی کند و به صرف دیدن عکس افراد نمی‌شود به آن‌ها اطمینان کرد.

2.3.8 رمز عبور مناسب انتخاب کنید.

برای ساخت یک رمز عبور قوی و مناسب، رمز عبوری را انتخاب کنید که حداقل 8 کلمه داشته باشد و از حروف و اعداد تشکیل شده باشد. همچنین می‌توانید از راهنمای کوتاه زیر استفاده کنید:

رمز عبوری انتخاب کنید که بتوانید به خاطر بسپارید.
از حروف بزرگ و کوچک استفاده کنید (برای راحتی می‌توانید به ترتیبی حروف بزرگ و کوچک را تغییر دهید) مانند Crt25YU09n.
از حروفی مانند !@#$%^&* استفاده کنید. مانند Crt25YU09n@.
از حروف اول هر یک از کلمات یک جمله استفاده کنید. مانند: من یک کلمه عبور مطمئن می‌سازم که به یادم بماند= MYkoMMkbYB.
رمز عبور خود را به کسی نگویید.
گروه‌های کاربری مختلفی در کامپیوتر خود تعریف کنید. راهنمای تعریف گروه‌های کاربری در بخش ‏‏3 تعیین گروه‌های کاربری آورده شده است.

همچنین راهنمای جامعی برای انتخاب رمز عبور در سایت مرکز آپا شریف منتشر شده است.

2.3.9 نرم فزارهای امنیتی و سیستم خود را چک کنید.

نرم‌افزارهای آنتی ویروس و دیواره آتش از مهم‌ترین نرم‌افزارهای امنیتی هستند. به طور منظم با چک کردن آن‌ها از فعال بودن، و به روز بودن آن‌ها مطمئن شوید، و در کنار این نرم‌افزارها از نرم‌افزارهایی که به پویش صفحات اینترنت می‌پردازند تا سایت‌های مخرب را شناسایی کنند، استفاده نمایید.

2.3.10پیگیر و مطلع باشید.

هرچه دانش شما در این زمینه بیشتر باشد شما در امنیت بیشتری قرار دارید فراموش نکنید که افراد ناباب مدام به فکر پیدا کردن راه‌های جدیدتر و موثرتر هستند؛ پس با جستجو در اینترنت و مطالعه سایت‌های آموزنده، اطلاعات خود را به روز کنید.

2.4 به چه مواردی باید حساس بود؟

همیشه رفتار کودکان و نوجوانان خود را زیر نظر داشته باشید، توجه کنید که محدود کردن کودکان و نوجوانان می‌تواند به مخفی کاری آنان منجر شود. مواردی که در زیر درج شده‌اند می‌تواند زنگ خطری برای شما باشد.

· تماس‌های ناشناس

در صورتی که کودک و یا نوجوان شما تماسی از افرادی دریافت می‌کند که شما آنان را نمی‌شناسید و یا در زمان صحبت کردن با آنان به آرامی صحبت می‌کند تا دیگران صدای آن‌ها را نشنوند، و حاضر به دادن اطلاعات کامل و درستی از این افراد نمی‌شود. همیشه به شماره تلفن‌ها توجه کنید و نام دوستان و شماره‌های آنان را داشته باشید تا متوجه تغییر آن شوید.

رفتارهای غیر عادی در زمان کار با رایانه

کودک و یا نوجوان شما در زمان ورود شما صفحه مانیتور را خاموش می‌کند و یا پنجره‌ها را به سرعت بسته و یا به پایین می‌فرستد و یا اینکه شما در رایانه وی عکس‌های مبتذل پیدا می‌کنید.

· استفاده بیش از حد از رایانه به‌خصوص در شب و زمان استراحت و خواب
· دریافت پول و هدیه از افراد ناشناس

همیشه به میزان پولی که به فرزندان خود می‌دهید دقت کنید و میزان خرید و مصرف پول‌های آنان را در نظر داشته باشید تا متوجه شوید که آیا پولی از فرد ناشناسی دریافت کرده است یا خیر.

در صورتی که فرزند شما هدایایی دریافت می‌کند حتماً از هویت فرد ارسال کنند آن مطلع شوید و علت آن را جویا شوید.

· گوشه گیری آنان و دوری از خانواده و دوستان
· پیدا کردن بسته‌ها و یا داروهای ناشناس و توجه به نشانه‌های اعتیاد

در صورتی که داروهای ناشناس و یا بسته‌های ناشناسی پیدا می‌کنید حتماً به بررسی آن‌ها بپردازید و آن‌ها را به افراد متخصص نشان دهید. در عین حال نشانه‌ها و علایم اعتیاد را بشناسید. توجه کنید که ممکن است فرزند شما در اینترنت با افراد نابابی آشنا شود که آنان را به استفاده از مواد مخدر ترغیب کنند.

1. برای آگاهی از نشانه های اعتیاد می‌توانید به وب سایت ستاد مبارزه با مواد مخدر مراجعه نمایید. 8

3 تعیین گروه‌های کاربری

تذکر: در صورتی که کلیه کاربران کامپیوتر در گروهAdministrator قرار داشته باشند، امکان تغییر رمز عبور برای کلیه کاربران امکان‌پذیر است، پس در صورت لزوم نام کاربری سایر کاربران کامپیوتر را در گروه Users قرار دهید. به عنوان مثال بهتر است نام کاربری شما به عنوان والدین در administrator تعریف شود و فرزندانتان دارای یک یا چند نام کاربری در بخش users باشند. برای این مراحل زیر را طی نمایید:

2. بر روی My Computer راست کلیک کرده و سپسManage را انتخاب نمایید.

3. در منوی سمت چپ بر روی Local Users and Groups کلیک کنید و در منوی سمت راست بر روی Users دو بار کلیک کنید.

4. بر روی نام کاربری فرزند خود دو بار کلیک کنید.

5. در پنجره باز شده بر روی زبانه Member Of کلیک کنید.

6. در صورتی که این نام کاربری عضو گروه Administator است با انتخاب Administrator و سپس کلیک بر روی دکمه Remove آن را از عضویت در این گروه خارج نمایید.

7. بر روی دکمه Add کلیک کنید. در پنجره باز شده بر روی Advanced کلیک کنید و سپس در پنجره بعدی بر روی Find Now کلیک کنید.

8. لیستی از گروه‌های موجود نمایش داده می‌شود. در این لیست به دنبال Users بگردید و سپس آن را انتخاب نمایید. بر روی دکمه OK کلیک کنید تا پنجره بسته شود.

9. در پنجره بعد نام گروه در داخل کادر نمایش داده می‌شود. بر روی OK کلیک کنید. (محل خط خوردگی نام کامپیوتر شما می‌باشد)

در پنجره بعدی بر روی OK کلیک کنید.

4 چند نکته مهم

کودکان هر روز بیشتر با تکنولوژی روز آشنا می‌شوند و می‌خواهند آزادی عمل داشته و مستقل باشند. برای حفاظت از کودکان نباید آن‌ها را به شدت محدود کرد بلکه یک محیط صمیمی و راحت که کودک به آن اطمینان داشته باشد و نظارت بر کودک به حدی نباشد که کودک را مجبور به مخفی کاری کند می‌تواند در حفاظت از کودک مفید می باشد.

4.1 مواردی برای کودکان 3 تا 7 سال

حتماً در زمان کار کردن کودک خود در کنار وی باشید.
سایت‌های مورد تأیید خود را برای بازدید به وی بگویید و حتماً متذکر شوید که صرفاً از این سایت‌ها بازدید کند.
در صورتی که نیاز است از سیستم‌های ارتباطی مانند چت استفاده شود حتماً از نام کاربری خود استفاده نمایید و زمانی که نیاز است از سیستم دور شوید حتماً از نرم‌افزار خارج شوید.
با کودکان خود صحبت کنید و دلایل رفتار خود را به آن‌ها توضیح دهید و مطمئن شوید که آن‌ها حرف‌های شما را قبول کرده و به آن عمل می‌کند.
با کودکان خود صحبت کنید و متوجه مسائل مورد علایق آن‌ها شوید، و آن‌ها را در پیدا کردن جواب‌ها راهنمایی کنید تا از سایت‌های مخرب دوری کنند.
در مورد خطراتی که رایانه را تهدید می‌کند، مانند بدافزارها، سیستم‌های امنیتی و … صحبت کنید.
در مورد مواردی همچون امکان جعل هویت با وی صحبت کنید و در مورد دوستان جدید وی حساس باشید.
حتماً متذکر شوید که در اینترنت صرفاً با دوستانی که در دنیای واقعی آشنا است ارتباط داشته باشد و حتماً چک کنید که نرم‌افزار کنترل والدین فعال بوده و نرم‌افزارهای چت، مرورگرها و… توسط سیستم نظارت والدین کنترل می‌شود.
مطمئن شوید که در نرم‌افزارهای چت عدم امکان تماس افراد غریبه فعال باشد.
در صورتی که فرزند شما از کارت اعتباری استفاده می‌کند، حتماً شرایط کار با این کارت‌ها و موارد ایمنی و خرید اینترنتی را به وی آموزش دهید.
با فرزندان خود در مورد بدافزارها و امنیت در اینترنت صحبت کنید و حتماً به آن‌ها بگویید که به ایشان اطمینان دارید و اعتماد آنان را به خود جلب کنید.
در مورد کارت‌های اعتباری و شرایط خرید باآنها با فرزندانتان توافق کنید و مسائل امنیتی را به آن‌ها گوشزد کرده و حتماً با آن‌ها در این مورد به توافق برسید.
در مورد مسئولیت آن‌ها در مورد مسائل گوناگون صحبت کنید و گوشزد کنید که رفتار اشتباه آن‌ها در اینترنت می تواند تا چه حدی خطرناک باشد.
در مورد شرایط دوستی و دوستان جدید (به خصوص دوستان اینترنتی) به توافق برسید.
به آن‌ها یادآور شوید که حق ملاقات با دوستان اینترنتی خود را ندارند.
پروفایل آن‌ها را در شبکه‌های اجتماعی جستجو کنید و در مورد سلامت این سایت‌ها تحقیق کنید.

4.4 اندکی در مورد شبکه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی سایت‌هایی هستند که در آن‌ها می‌توان در مورد خود مطالبی را به اشتراک گذاشت، دوستان قدیمی خود و یا دوستان جدید پیدا کرد. این سایت‌ها به خاطر به اشتراک گذاشتن اخبار ومطالب جالب برای نوجوانان و جوانان بسیار جالب است و به همین خاطر آنان وقت زیادی را برای بازدید از این سایت‌ها صرف میکنند. در این سایت‌ها جعل هویت بسیار آسان بوده و هر فردی به راحتی می‌تواند هویت خود را مخفی نگهدارد، گاهی اوقات در این سایت‌ها موضوعات مربوط به بزرگسالان مطرح می‌شود که می‌تواند برای کودکان و نوجوانان بدآموزی داشته باشد. از نکات مهم در این سایت‌ها می‌توان به حضور افراد نابابی اشاره کرد که به دنبال طعمه‌های خود می‌گردند، این افراد با جعل هویت اقدام به فریب و سوء استفاده از قربانیان خود کرده و گاهی اوقات از آنان برای انجام کارهای خلاف بهره می‌گیرند. باید توجه داشت که این شبکه‌ها در حقیقت بخش مجازی جامعه می‌باشد، پس باید همانگونه که از فرزندان خود در جامعه محافظت می‌کنید در این جامعه مجازی محافظت کنید.

موارد مهم درباره این سایت‌ها ومحدودیت هایی که باید اعمال شود:

پروفایل آن‌ها را مرتبا چک کرده و دوستان آنان را بررسی نمایید.
محدودیت زمانی برای بازدید از این سایت‌ها ایجاد کنید.
از فرزندان خود بخواهید دوستان جدید خود را معرفی کنند.
از فرزندان خود بخواهید که درخواست‌های نامتعارف را با شما در میان بگذارند و قبل از جواب به هرگونه درخواست غیر متعارف که مورد تأیید شما نیست حتماً با شما مشورت کنند.
به آن‌ها یادآور شوید که با دوستان اینترنتی خود ملاقات حضوری نکنند.
از فرزندان خود بخواهید در مورد شرایط اجتماعی، محل زندگی، و محل تحصیل و یا محل کار والدین خود هرگز مطلبی را به اشتراک نگذارند.
در مورد پیام‌های دریافتی مورد تأیید و افراد مورد تأیید خود با آن‌ها صحبت کنید.
شرایطی را ایجاد کنید تا فرزندانتان در مورد مسائلی که ایشان را ناراحت کرده با شما صحبت کنند و با این کار از اتفاقات ناخوشایند و بعضا خطرناک جلوگیری نمایید.

1. ماده 1 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان

2. بند 2 ماده 6 قانون مطبوعات و ماده 14 قانون جرایم رایانه ای

3. قانون اخلال در نظام اقتصادی کشور و سایر قوانین

4. ماده 15 قانون جرایم رایانه‌ای

5. ماده 3 قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات 1385

6. بند ب ماده 15 قانون جرایم رایانه ای و ماده 649 قانون مجازات اسلامی

7. ماده 12 قانون جرائم رایانه ای

8. برای اطلاعات بیشتر به آدرس زیر مراجعه نمایید:

http://peyvandha.ir/0-8.htm

8. برگرفته از سایت ستاد مبارزه با مواد مخدر

http://www.dchq.ir/html/modules.php?op=modload&name=News&file=article&highlight=&sid=4773

چگونه از خود و کودکانمان در مقابل خطرات اینترنتی محافظت کنیم